ผลงานออกแบบศิลปินแห่งชาติ
อาคารประดิษฐานพระบรมรูป พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช
พ.ศ.๒๕๔๔-๒๕๔๘

อาคารประดิษฐานพระบรมรูปพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช ตั้งอยู่ที่วัดไทยกุสินาราเฉลิมราชย์ สาธารณรัฐอินเดีย มีดำริที่จะสร้างขึ้นภายหลังจากงานก่อสร้างในวัดทั้งหลายแล้วเสร็จ โดยเฉพาะอย่างยิ่งพระมหาธาตุเฉลิมราชศรัทธา พระมหาเจดีย์ในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ซึ่งทำให้วัดไทยกุสินารายณ์เฉลิมราชย์เป็นวัดเฉลิมพระเกียรติโดยสมบูรณ์พร้อมด้วยพระอุโบสถพระมหาธาตุ เสนาสนะต่างๆ และเพื่อให้เป็นอนุสรณ์แห่งองค์พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว อนุสรณ์แห่งความรักภักดีของผสกนิกรชาวไทย พร้อมทั้งคณะสงฆ์ไทยที่ได้ร่วมใจกันสร้างวัดแห่งนี้ จึงได้มีการขอพระบรมราชานุญาตจัดสร้างพระบรมรูปขึ้น โดยคณะกรรมการวัดไทยกุสินาราเฉลิมราชย์ ได้เชิญให้อาจารย์วนิดา พึ่งสุนทร ศิลปินแห่งชาติและสถาปนิกผู้ถวายงานออกแบบพระมหาธาตุเฉลิมราชศรัทธามาเป็นผู้ออกแบบอาคารประดิษฐานพระบรมรูปฯถวายพระองค์ท่านอีกครั้งหนึ่ง

แบบทางสถาปัตยกรรมได้ถูกร่างให้สอดคล้องกับความสูงของพระบรมรูปที่มีขนาดใหญ่กว่าพระองค์จริงเพื่อความสง่างาม และเหมาะสมแก่สถานที่ตั้งซึ่งอยู่ด้านข้างพระมหาธาตุเจดีย์ โดยมีการผสมผสานศิลปสถาปัตยกรรมของไทยและของอินเดียเข้าด้วยกัน ทั้งรูปแบบอาคาร วัสดุที่ใช้รวมถึงช่างฝีมือของทั้งสองประเทศ ผังอาคารเป็นลักษณะผังพื้นแปดเหลี่ยมที่สามารถมองเห็นได้รอบด้าน รับกับฐานภายในซึ่งรองรับองค์พระบรมรูปบรอนซ์ทอง ประทับยืนฉลองพระองค์ด้วยชุดผู้นำกองทัพไทย ขนาดสูง ๒.๓๐ เมตร ซึ่งปั้นขึ้นแบบโดยนายเครน กุญชศิลป์ และปรับแต่งให้สมบูรณ์โดยอาจารย์นนทิวรรธน์ จันทนะผะลิน ศิลปินแห่งชาติ สาขาทัศนศิลป์ ภายใต้การดูแลของสำนักช่างสิบหมู่ กรมศิลปากร

การตกแต่งอาคารได้วางแนวคิดในการวาดภาพจิตรกรรมภายใต้โดมกลีบมะเฟืองหินอ่อนเป็นภาพฉัตรเก้าชั้นมีพระปรภิไธยย่อ ภปร. ลอยเด่นอยู่เหนือฉัตร ประกอบตราสัญลักษณ์สำคัญบริเวณคอสอง หรือตอนบนของผนังอาคารบริเวณใต้โดม อันได้แก่ พระราชลัญจกร, เครื่องราชกกุธภัณฑ์, ครุฑพ่าห์ และคุณพระเศวตอดุลยเดชพาหนฯช้างเผือกประจำรัชกาล วางอยู่ในตำแหน่งทิศทั้งสี่ประกอบกับลายพรรณพฤกษา โดยกำหนดสีและลวดลายที่สง่างามสมพระเกียรติ นับได้ว่าภาพจิตรกรรมทั้งหมดนี้ สามารถสื่อแสดงถึงพระราชอิสริยยศแห่งองค์พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้อย่างงดงามสมบูรณ์ที่สุด

แนวคิดในการออกแบบซึ่งรูปแบบทางสถาปัตยกรรมและรายละเอียดในการดำเนินงานได้นำขึ้นทูลเกล้าฯ ถวายพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เพื่อมีพระบรมราชวินิจฉัยในทุกขั้นตอน โดยทุกภาคส่วนที่เกี่ยวข้องได้มีความตั้งใจในการทำงาน เพื่อสร้างอนุสรณ์แห่งความรักของผสกนิกรชาวไทย ทำให้อาคารหลังเล็กๆแห่งนี้มีความสง่างามสอดคล้องกับบริบทแวดล้อม สร้างความปิติให้แก่พุทธบริษัทชาวไทยอย่างยิ่ง และจะเป็นประจักษ์พยานแห่งความจงรักภักดีที่ปรากฎไปยังประชาชนชาวอินเดีย รวมถึงชาวต่างชาติที่ได้มาเยือนวัดไทยกุสินาราเฉลิมราชย์ วัดเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว แห่งนี้โดยทั่วกัน